ویزای بشر دوستانه استرالیا
ویزای بشردوستانه استرالیا یکی از مسیرهای رسمی مهاجرت به استرالیا است که با هدف حمایت از افرادی طراحی شده که در کشور خود با خطرات جدی مانند آزار، تبعیض، یا نقض گسترده حقوق بشر مواجه هستند. این ویزا امکان زندگی، کار، تحصیل و بهره‌مندی از خدمات اجتماعی در استرالیا را برای افراد آسیب‌پذیر فراهم می‌کند و شامل ساب‌کلاس‌های مختلفی است که هر یک شرایط و مزایای خاص خود را دارند.
سؤالی داری؟ با ما در تماس باش!
در این مقاله به معرفی کامل انواع ویزاهای بشردوستانه، شرایط دریافت، مراحل ثبت‌نام، مدارک مورد نیاز، چالش‌های پیش‌رو و حقوق دارندگان این ویزا پس از ورود به استرالیا پرداخته می‌شود.
ویزای بشر دوستانه استرالیا چیست و چه تفاوتی با پناهندگی دارد؟
ویزای بشردوستانه استرالیا (Special Humanitarian Program – SHP)، یکی از مسیرهای مهاجرتی برای افرادی است که خارج از استرالیا زندگی می‌کنند و در کشور خود با تبعیض شدید یا نقض فاحش حقوق بشر مواجه هستند. شرط اصلی دریافت این ویزا داشتن یک معرف (proposer) در استرالیا است؛ فردی که شهروند یا مقیم دائم استرالیا باشد یا یک سازمان واجد شرایط که مسئولیت حمایت و اسکان اولیه متقاضی را برعهده بگیرد. این برنامه بیشتر بر اسکان افرادی تمرکز دارد که نیاز فوری به کمک‌های بشردوستانه دارند، حتی اگر الزاما شرایط «پناهندگی» به معنای سنتی را نداشته باشند.
تفاوت اصلی بین ویزای بشردوستانه و پناهندگی در مکان درخواست و نوع حمایت مورد نیاز است. پناهندگی برای افرادی است که وارد خاک استرالیا شده‌اند و با استناد به ترس موجه از آزار یا تهدید در کشور خود، درخواست حفاظت می‌دهند. این افراد نیازی به معرف ندارند و فرآیند بررسی آن‌ها متفاوت از SHP است. در مقابل، ویزای بشردوستانه راهی برای حمایت از افراد در خارج از استرالیاست که تحت فشارهای حقوق بشری قرار دارند و می‌توانند با حمایت معرف، به استرالیا مهاجرت کنند.
انواع ویزای بشردوستانه استرالیا
برنامه ویزای بشردوستانه استرالیا برای حمایت از افرادی طراحی شده است که در کشور خود یا خارج از آن با تبعیض شدید، نقض حقوق بشر یا شرایط بحرانی مواجه هستند. این برنامه شامل ویزاهای offshore (برای متقاضیان خارج از استرالیا) و onshore (برای افرادی که در داخل استرالیا حضور دارند) می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویزاهای offshore، ویزای «بشردوستانه ویژه جهانی» (ساب‌کلاس ۲۰۲) است که به افرادی تعلق می‌گیرد که در کشور خود با مشکلات جدی حقوق بشری روبه‌رو هستند و یک معرف واجد شرایط در استرالیا دارند. همچنین ویزاهای پناهندگی زیرکلاس‌های ۲۰۰، ۲۰۱، ۲۰۳ و ۲۰۴ نیز بخشی از برنامه بشردوستانه offshore محسوب می‌شوند و مخصوص افرادی هستند که به دلایل مشخصی مانند نژاد، مذهب یا گرایش سیاسی در کشور خود در خطر هستند.
در کنار این موارد، ویزای «تغییر وضعیت» (ساب‌کلاس ۸۵۱) نیز یکی از مسیرهای بشردوستانه است که به افراد دارای ویزای موقت پناهندگی اعطا می‌شود تا اقامت دائم استرالیا را دریافت کنند. تمامی این ویزاها در چارچوب حمایت‌های بشردوستانه دولت استرالیا تعریف شده‌اند و با هدف اسکان افراد آسیب‌دیده در محیطی امن اجرا می‌شوند. با توجه به پیچیدگی شرایط و تفاوت در معیارهای هر نوع ویزا، دریافت مشاوره از وکیل مهاجرت یا نماینده ثبت‌شده امری ضروری است.
شرایط دریافت ویزای بشردوستانه
برای دریافت ویزای بشردوستانه، متقاضیان باید ثابت کنند که در کشور خود با خطر جدی، ملموس و مستقیم مواجه هستند. این خطر می‌تواند ناشی از عقاید سیاسی، مذهب، قومیت یا عضویت در یک گروه اجتماعی خاص باشد. همچنین، لازم است نشان دهند که دولت کشور مبدأ قادر یا مایل به حفاظت از آن‌ها نیست و آن‌ها امکان پناه بردن به کشور دیگری را نیز ندارند. وضعیت متقاضی باید به‌گونه‌ای اضطراری و بحرانی باشد که نیاز به دخالت فوری دولت کشور مقصد داشته باشد. ارائه مدارک مستند برای اثبات هویت و صحت ادعاها نیز بخش جدایی‌ناپذیر فرآیند است.
علاوه بر این، در بسیاری از موارد، داشتن یک حامی (اسپانسر) در کشور مقصد مانند استرالیا ضروری است؛ فردی که بتواند در روند اسکان و حمایت از متقاضی نقش فعالی داشته باشد. فرآیند درخواست ممکن است شامل تکمیل فرم‌ها، ارائه اسناد و مصاحبه باشد. باید توجه داشت که ویزاهای بشردوستانه غالبا دائم بوده و دریافت آن‌ها به منزله اقامت دائم یا تابعیت است. البته، هیچ تضمینی برای پذیرش درخواست وجود ندارد و هر پرونده به صورت جداگانه و بر اساس شواهد بررسی می‌شود.
مدارک لازم برای ویزای بشردوستانه استرالیا
برای ثبت نام ویزای بشر دوستانه استرالیا، ارائه مدارک دقیق و کامل نقش بسیار زیادی در موفقیت درخواست دارد. این مدارک باید هویت، دلایل ترس از بازگشت به کشور مبدا و در صورت وجود، مدارک حامی (اسپانسر) در استرالیا را پوشش دهند.
فرم‌های درخواست
- Form 842: فرم اصلی درخواست ویزای بشردوستانه داخل استرالیا
- Form 681: فرم مربوط به حامی متقاضی در استرالیا (در صورت وجود)
- Form 80: اطلاعات فردی برای متقاضیان بالای ۱۸ سال
- Form 956 یا 956A : برای معرفی نماینده قانونی یا مشاور مهاجرت
مدارک هویتی
- پاسپورت: کپی از تمام صفحات گذرنامه فعلی یا منقضی‌شده
- سایر مدارک شناسایی: مانند کارت ملی، شناسنامه یا گواهی تولد
- عکس پرسنلی: دو قطعه عکس برای هر فرد متقاضی
- ترجمه رسمی: ترجمه انگلیسی مدارک توسط مترجم رسمی
مدارک مربوط به آزار و تهدید
- گزارش‌ها و بیانیه‌ها: مستنداتی که نشان دهد فرد با تهدید جدی مواجه است
- شرح تجربیات شخصی: شرح دقیق حوادثی که منجر به ترک کشور شده‌اند
مدارک خانوادگی و رابطه
- گواهی تولد و ازدواج: برای اثبات رابطه خانوادگی با همراهان
- سایر شواهد: اسناد مالی یا رسمی دیگر برای تایید روابط خانوادگی
- مدارک مربوط به اسپانسر (در صورت وجود)
- اثبات تابعیت یا اقامت دائم فرد حامی در استرالیا و مدارک مالی وی
مدارک سابقه شخصی و امنیتی
- سوابق نظامی: برای افراد دارای سابقه خدمت در نیروهای مسلح
سایر مدارک پشتیبان
- ویزا یا اجازه اقامت قبلی: مدارک ویزا یا اقامت دیگر کشورها
- اسناد مالی: مثل صورت‌حساب‌های بانکی برای نمایش ثبات مالی
- نامه‌های حمایتی: از گروه‌های اجتماعی یا سازمان‌های استرالیایی
مراحل ثبت نام و پردازش درخواست
فرآیند ثبت‌نام برای دریافت ویزای بشر دوستانه استرالیا برای ایرانیان شامل چند مرحله مهم است که با ارزیابی شرایط متقاضی و یافتن یک حامی (اسپانسر) آغاز می‌شود. در ابتدا باید بررسی شود که آیا متقاضی واجد شرایط برای ساب‌کلاس مربوطه از ویزای بشردوستانه است یا خیر. سپس در صورت نیاز، باید یک اسپانسر معتبر، مانند یک فرد دارای اقامت دائم یا تابعیت استرالیا یا یک سازمان معتبر در استرالیا معرفی شود.
پس از تعیین صلاحیت و آماده‌سازی مدارک لازم، متقاضی باید فرم‌های مرتبط مانند فرم ۸۴۲، فرم ۶۸۱ و فرم ۸۰ را تکمیل کرده و به همراه مدارکی مانند مدارک هویتی، اسناد مربوط به آزار یا شرایط انسانی، مدارک پزشکی و امنیتی و مدارک مربوط به روابط خانوادگی را ارائه دهد. ارسال درخواست می‌تواند از طریق سامانه آنلاین ImmiAccount یا از طریق پست به یکی از دفاتر نمایندگی‌های خارجی استرالیا انجام شود. لازم به ذکر است که برای اکثر ویزاهای بشردوستانه، هزینه‌ای دریافت نمی‌شود. همچنین، تمامی مدارک غیرانگلیسی باید توسط مترجم رسمی ترجمه شده باشند و اطلاعات ارائه‌شده باید دقیق، کامل و صادقانه باشند تا از رد درخواست جلوگیری شود.
حمایت‌ها و حقوق دارندگان ویزای بشر دوستانه پس از ورود به استرالیا
اغلب دارندگان ویزای بشر دوستانه استرالیا از همان روز ورود به این کشور، اقامت دائم دریافت می‌کنند و به بسیاری از حقوق شهروندی و خدمات دولتی دسترسی خواهند داشت. این افراد مجازند به طور نامحدود در استرالیا زندگی، کار و تحصیل کنند. همچنین، می‌توانند به سامانه بهداشت عمومی استرالیا (Medicare) ملحق شده و از خدمات درمانی رایگان یا با هزینه پایین بهره‌مند شوند. طبق برنامه خدمات انسانی (Services Australia)، این افراد در صورت نیاز می‌توانند کمک‌هزینه مالی و پشتیبانی‌های اجتماعی دریافت کنند.
در کنار این موارد، دارندگان ویزای بشردوستانه از خدمات حمایتی ویژه‌ای نظیر برنامه اسکان بشردوستانه (Humanitarian Settlement Program) برخوردار می‌شوند؛ این برنامه شامل آموزش زبان انگلیسی رایگان از طریق طرح Adult Migrant English Program و نیز حمایت‌های خاص برای افراد با نیازهای پیچیده است. همچنین این افراد می‌توانند برای اعضای خانواده واجد شرایط خود درخواست اقامت دائم دهند و در صورت دارا بودن شرایط، برای اخذ تابعیت استرالیا اقدام کنند. بهره‌مندی از آزادی‌های بنیادین مانند حق کار، تحصیل، حفاظت در برابر آزار و ممنوعیت بازداشت خودسرانه، از دیگر حقوق کلیدی دارندگان این ویزا است.
چالش‌های دریافت ویزای بشردوستانه
یکی از مهم‌ترین چالش‌های متقاضیان ویزای بشردوستانه، دشواری در ارائه مدارک مستند برای اثبات آزار و نیاز فوری به حمایت است. بسیاری از افراد در شرایطی اضطراری کشور خود را ترک می‌کنند و دسترسی به اسناد رسمی مانند گزارش‌های پزشکی، مدارک شناسایی، یا مستندات تهدید و خشونت برای آن‌ها امکان‌پذیر نیست. این کمبود مدارک باعث می‌شود روند بررسی طولانی‌تر و احتمال رد درخواست افزایش یابد. همچنین، بسیاری از متقاضیان اطلاعات حقوقی کافی ندارند و همین موضوع باعث می‌شود در تکمیل صحیح فرم‌ها و ارائه شواهد دچار اشتباه شوند.
چالش دیگر، پیچیدگی فرایند بررسی و مدت‌زمان طولانی رسیدگی به پرونده‌هاست. بررسی برخی درخواست‌ها ممکن است ماه‌ها یا حتی سالها طول بکشد، به‌ویژه در شرایطی که اولویت‌بندی سیاسی یا ظرفیت پذیرش دولت محدود باشد. این تأخیرها می‌تواند امنیت متقاضیان را در کشور میزبان یا کشور ثالث به خطر بیندازد. همچنین، در صورت عدم پاسخ‌دهی به موقع به درخواست‌های تکمیلی اداره مهاجرت، امکان رد شدن درخواست نیز وجود دارد. در نتیجه، بسیاری از متقاضیان نیازمند مشاوره تخصصی حقوقی هستند تا بتوانند این مسیر پیچیده را با موفقیت طی کنند.
سوالات متداول
آیا استرالیا پناهنده می پذیرد؟
بله، استرالیا از طریق برنامه بشردوستانه خود پناهنده می‌پذیرد. این برنامه شامل دو بخش است: پذیرش پناهندگان خارج از کشور (offshore) و حمایت از افرادی که پس از ورود به استرالیا درخواست پناهندگی می‌دهند (onshore).
آیا امکان تجدید نظر وجود دارد؟
بله، در بیشتر موارد امکان تجدید نظر در رد ویزای بشردوستانه استرالیا وجود دارد، اما این موضوع به نوع ویزا و محل ثبت درخواست (داخل یا خارج از استرالیا) بستگی دارد. برای ویزاهای داخل استرالیا معمولا می‌توان به دادگاه تجدید نظر اداری (AAT) مراجعه کرد.
آیا ویزای بشردوستانه استرالیا قابل تمدید است؟
ویزای بشردوستانه استرالیا (ساب‌کلاس ۲۰۲) اقامت دائم را از ابتدا فراهم می‌کند و اجازه رفت‌وآمد به مدت ۵ سال را می‌دهد. پس از این مدت، برای ورود مجدد به استرالیا نیاز به ویزای بازگشت اقامت (RRV) است.
آیا امکان مهاجرت خانواده، تحت ویزای بشردوستانه، وجود دارد؟
بله، در برخی موارد اعضای خانواده افرادی که ویزای بشردوستانه استرالیا دریافت کرده‌اند می‌توانند از طریق برنامه‌های خاص پیوستن خانوادگی مهاجرت کنند. این برنامه‌ها معمولا اولویت را به اتحاد مجدد خانواده می‌دهند، اما شرایط و روند آن بسته به نوع ویزا متفاوت است.
روند بررسی پرونده و مدت زمان دریافت ویزای بشردوستانه استرالیا چقدر است؟
روند بررسی ویزای بشردوستانه استرالیا شامل مراحل مختلفی از ارزیابی اولیه تا احتمال بررسی وزارتی است و ممکن است چندین ماه تا چند سال طول بکشد. مدت زمان نهایی به شرایط متقاضی، حجم درخواست‌ها و ظرفیت سالانه برنامه مهاجرت بستگی دارد.
آیا ویزای بشر دوستانه استرالیا منجر به اقامت دائم می‌شود؟
بله، ویزای بشردوستانه Global Special Humanitarian (ساب‌کلاس ۲۰۲) اقامت دائم در استرالیا را از روز ورود اعطا می‌کند و دارندگان آن می‌توانند بدون محدودیت زندگی، کار و تحصیل کنند.
